H ΑΛΛΗ ΓΑΛΛΙΑ 8 ημέρες 6/10 & 27/10 απο 760.00

**H ΑΛΛΗ ΓΑΛΛΙΑ**

ΠΕΡΠΙΝΙΑΝ – ΚΑΡΚΑΣΟΝ-ΤΟΥΛΟΥΖΗ – ΛΟΥΡΔΗ – ΜΠΟΡΝΤΟ – ΛΥΩΝ -

ΑΒΙΝΙΟΝ – ΑΡΛ – ΑΙΞ ΑΝ ΠΡΟΒΑΝΣ – ΜΑΣΣΑΛΙΑ – ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ

1^η ΗΜΕΡΑ: ΑΘΗΝΑ –ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ – ΠΕΡΠΙΝΙΑΝ – ΚΑΡΚΑΣΟΝ – ΤΟΥΛΟΥΖΗ

Συγκέντρωση στο Ελ. Βενιζέλος και πτήση για τη Βαρκελώνη . Άφιξη και αναχώρηση για το Περπινιάν Αναχώρηση προαιρετικά για την πόλη του Περπινιάν. Άφιξη και ακολουθεί περιήγηση στο κέντρο της πόλης. Η σημερινή πρωτεύουσα της περιφέρειας του Ρουσιγιόν έφτασε σε εντυπωσιακή άνθηση τον 13ο και 14ο αιώνα επί των βασιλέων της Μαγιόρκας. Το οχυρωμένο Palais de Rois, αποτελεί αδιάψευστο μάρτυρα της ευημερίας της πόλης. Στην πλατεία de la Loge του Περπινιάν θα ανακαλύψουμε και ένα από τα ωραιότερα κτίσματα της πόλης τη στοά Loge de mer. Εκεί όπου τα Πυρηναία καταλήγουν στη Μεσόγειο, ξεκινά η παραλιακή οδός που εκτείνεται κατά μήκος της βραχώδους Cote Vermeille. Στην συνέχεια θα αναχωρήσουμε για την πόλη τις Καρκασόν. Άφιξη και ξεκινάμε την ξενάγησή μας στην Καστρούπολη της γαλλικής Καταλονίας. Μια πόλη επηρεασμένη από δύο λαούς, αναλλοίωτη στο πέρασμα του χρόνου με αξέχαστες εικόνες και πανέμορφα τοπία. Η περιήγησή μας θα ξεκινήσει από το λόφο της πόλης και θα συνεχιστεί στο κάστρο με το διπλό κυκλικό τείχος ενισχυμένο με πολεμίστρες και αμέτρητους πυργίσκους. Επόμενη και τελευταία πόλη για σήμερα η όμορφη Τουλούζη, την τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Γαλλίας μετά το Παρίσι, τη Μασσαλία και τη Λυών. Βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Γαρούνα ανάμεσα στη Μεσόγειο θάλασσα και το Ατλαντικό Ωκεανό κοντά στα Πυρηναία Όρη και τα σύνορα με την Ισπανία. Πρόκειται για το μεγαλύτερο κέντρο δορυφορικής τεχνολογίας και αστροναυτικής βιομηχανίας της Ευρώπης καθώς και έδρα της αεροκατασκευαστικής εταιρείας Airbus. Με σχεδόν 100.000 φοιτητές είναι η Τρίτη στη σειρά Γαλλική πόλη με το μεγαλύτερο φοιτητικό πληθυσμό. Άφιξη και τακτοποίηση στο ξενοδοχείο μας .

2^η ΗΜΕΡΑ: ΤΟΥΛΟΥΖΗ –ΛΟΥΡΔΗ-ΤΟΥΛΟΥΖΗ    ( ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗ)

Πρόγευμα και επίσκεψη στην Λούρδη, που είναι κτισμένη σε ένα ειδυλλιακό τοπίο, στους πρόποδες των Πυρηναίων . Πέντε εκατομμύρια πιστών απ’ όλο τον κόσμο φθάνουν κάθε χρόνο στη Λούρδη για προσκύνημα. Στην ξενάγηση που ακολουθεί, θα επισκεφθούμε το Σπίτι και το Μουσείο της Μπερναντέ Σομπιρού και το θαυματουργό σπήλαιο στο οποίο της φανερωνόταν η Παναγία. Η ιστορία της εκκλησίας έχει ως εξής: στις 11 Φεβρουαρίου 1858, η δεκατετράχρονη Μπερναντέτ Σουμπιρού μάζευε κοντά στη σπηλιά ξύλα. Εκεί είδε μια γυναίκα ντυμένη στ' άσπρα. Αυτό επαναλήφθηκε 17 φορές. Στις 25 Μαρτίου η γυναίκα είπε στη μικρή: "είμαι η άσπιλη σύλληψη" και ότι πρέπεινα ιδρύσουν εκκλησία προς τιμή της. Τότε μια πηγή αναπήδησε κάτω από το χέρι της Μπερναντέτ. Η πηγή βγάζει 100.000 λίτρα νερό την ημέρα. Το 1882 εγκαταστάθηκε κοντά στην εκκλησία, ιατρικό γραφείο, το οποίο γνωματεύει αν μια θεραπεία είναι θαύμα. Οι εμφανίσεις της Παναγίας στη Λούρδη μας υπενθυμίζουν την αγάπη του Θεού, ο οποίος δεν εγκαταλείπει ποτέ τα παιδιά του και με την Πρόνοιά του οδηγεί τα βήματά τους προς τη σωτηρία. Στη συνέχεια θα κάνουμε την ακολουθία του Δρόμου του Σταυρού, ανεβαίνοντας το λόφο όπου υπάρχουν και οι 15 αναπαραστάσεις του μαρτυρίου Ιησού.   Χρόνος ελεύθερος. Επιστροφή στο ξενοδοχείο. Δείπνο και διανυκτέρευση.

3^η ΗΜΕΡΑ: ΤΟΥΛΟΥΖΗ - ΜΠΟΡΝΤΟ

Πρωινό και μετά από μια σύντομη περιήγηση στην Τουλούζη αναχωρούμε για την πρωτεύουσα του κρασιού , το ιστορικό Μπορντώ . ΤοΜπορντό(γαλλ.Bordeaux) είναι πόλη της Ν. Δ.Γαλλίαςστην ιστορική περιοχή τηςΑκουιτανίας, πρωτεύουσα του νομούΖιρόντ. Είναι χτισμένη στην αριστερή όχθη του ποταμούΓκαρόν. Είναι ένα απ' τα πολυπληθέστερα κέντρα της Γαλλίας. Το λιμάνι του είναι απ' τα σπουδαιότερα της Γαλλίας και η πόλη, που η θέση της είναι μακριά απ' τα γαλλογερμανικά σύνορα, έγινε έδρα διάφορων κυβερνητικών υπηρεσιών στους τρεις τελευταίους γαλλογερμανικούς πολέμους. Σήμερα, έχει ναυπηγεία, χυτήρια, βιομηχανία μεταλλουργίας και αναπτυγμένη γεωργία, γνωστή για τα περίφημακρασιάΜπορντό περιήγηση μας περιλαμβάνει το λιμάνι με τα ιστορικά κτίρια ων 12-15 αιώνα και στην συνέχεια το κέντρο τις πόλης . Τακτοποίηση στο ξενοδοχείο , διανυκτέρευση .

4^η ΗΜΕΡΑ: ΜΠΟΡΝΤΟ

ΤοΜπορντόείναι πόλη της Ν. Δ.Γαλλίαςστην ιστορική περιοχή τηςΑκουιτανίας, πρωτεύουσα του νομού Ζιρόντ. Είναι χτισμένη στην αριστερή όχθη του ποταμούΓκαρόν. Είναι ένα απ' τα πολυπληθέστερα κέντρα της Γαλλίας. O πληθυσμός του ιστορικού κέντρου της πόλης αυξήθηκε την τελευταία δεκαετία από 215.363 κατοίκους σε 925.000 κατοίκους ενώ ο πληθυσμός ολόκληρης της πόλης συμπεριλαμβανομένων και των προαστίων φτάνει τους 1.200.000 κατοίκους. Στον πληθυσμό της, εκτός από Γάλλους συμπεριλαμβάνονται και συμπαγείς ομάδες αλλοδαπών (Ιταλοί, Ισπανοί, Πορτογάλοι, Γερμανοί, Βορειοαφρικανοί). Τον 12ο αιώνα έγινε επαρχία του Αγγλικού βασιλείου μετά τον γάμο της κληρονόμου του δουκάτουΕλεονώρας της Ακουιτανίαςμε τον Γαλλόφωνο βασιλιά της Αγγλίας Ερρίκο Πλανταγενέτη που αμέσως μετά ανέβηκε στον Αγγλικό θρόνο ωςΕρρίκος Β’. Επί της κυριαρχίας των Πλανταγενετών (12ος – 15ος αιώνας) η πόλη έγινε σημαντικό εμπορικό κέντρο παραγωγής κρασιού, ενώ κτίσθηκε ο καθεδρικός ναός του Αγίου Ανδρέα. Ο βασιλιάςΕδουάρδος Γ’την όρισε σαν ανεξάρτητο κρατίδιο υπό την έμπιστη σ’ αυτόν ηγεσία του μεγαλύτερου γιου τουΕδουάρδου του μαύρου πρίγκιπα(1362–1372)Το λιμάνι του είναι απ' τα σπουδαιότερα της Γαλλίας και η πόλη, που η θέση της είναι μακριά απ' τα γαλλογερμανικά σύνορα, έγινε έδρα διάφορων κυβερνητικών υπηρεσιών στους τρεις τελευταίους γαλλογερμανικούς πολέμους. Σήμερα, έχει ναυπηγεία, χυτήρια, βιομηχανία μεταλλουργίας και αναπτυγμένη γεωργία, γνωστή για τα περίφημακρασιάΜπορντό.

 5^η ΗΜΕΡΑ: ΜΠΟΡΝΤΟ – ΛΙΜΟΖ - ΛΥΩΝ

Πρωινό και αναχώρηση με ενδιάμεσες στάσεις , για την Λιμόζ . Η Λιμόζ ιδρύθηκε ωςΑουγκουστορίτουμαπό τονΚαίσαρα Αύγουστογύρω στο10 π.Χ.επί σημαντικού σταυροδρομιού, και στο εσωτερικό της κατασκευάσθηκαν πολυάριθμα Ρωμαϊκά μνημεία: μια γέφυρα από πέτρα επί της αρχικής ποτάμιας διάβασης, μια ρωμαϊκή αγορά στην λοφώδη πλευρά της, αρκετέςθέρμες, ένα τεράστιοαμφιθέατρο, που είχε ως σκοπό να παραγκωνίσει τα αντίστοιχα στηνΑρλκαι τηνΝιμ, έναθέατροστις όχθες τουΠοταμού Βιέν, ένας ορθογώνιος ευθυγραμμισμένος δρόμος και πολυτελείς κατοικίες. Από τις αρχές του4ου αιώνα, η πόλη άρχισε σταδιακά να εγκαταλείπεται από τους κατοίκους της και υπέστη λεηλασία. ΟΆγιος Μαρτιάλ, ο πρώτος επίσκοπος της Λιμόζ, προσηλύτισε τους κατοίκους της περιοχής και η μνήμη του εορταζόταν στο αββαείο, το οποίο πλούτισε από τις επισκέψεις προσκυνητών. Το αββαείο κέρδισε την ανεξαρτησία του από την επισκοπή της Λιμόζ τον9ο αιώνα, και έγινε διάσημο για την βιβλιοθήκη του, τη δεύτερη μεγαλύτερη στη Γαλλία μετά τοΚλουνύκαι το συγγραφείο του, καθώς και ως μία από τις γενέτειρες τηςπολυφωνικής μουσικής. Κατά τονΜεσαίωναη Λιμόζ έγινε γνωστή για τα σμάλτα επί χαλκού, τα οποία εξάγονταν σε όλο τον Χριστιανικό κόσμο. Το1771ανακαλύφθηκε στο Σεν-Υριέ-λα-Πέρς, πλησίον της Λιμόζ, πηλός από καολινίτη, εκλεπτυσμένος λευκός πηλός απαραίτητος για την κατασκευήπορσελάνης. Κάτω από την ώθηση του προοδευτικού οικονομολόγου Τυργκό, που είχε οριστεί διοικητικός αξιωματούχος στην φτωχή και απομονωμένη αυτή περιοχή, αναπτύχθηκε μια νέα βιομηχανία κεραμικής και η πορσελάνη της Λιμόζ έγινε διεθνώς γνωστή κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα.Στην συνέχεια αναχωρούμε για την Τρίτη μεγαλύτερη πόλη τις Γαλλίας , την Λυών . Βρίσκεται στην συμβολή των ποταμώνΡοδανού(Rhône) καιΣον(Saône).Ξεκινάμε την περιήγηση μας από τον λόφο Φουρβιέρ και στην συνέχεια, βρίσκεται στο κέντρο της πόλης που βρίσκεται ανάμεσα στους δύο ποταμούς λίγο πριν την συμβολή τους. Έχει την ονομασίαpresq'île(σχεδόν νησί), λόγω του ότι μοιάζει με χερσόνησο, και κυριαρχείται από την πλατείαΜπελκούρ(Place Bellecour), στο κέντρο της οποίας βρίσκεται το άγαλμα τουΛουδοβίκου ΙΔ'. Στο μοντέρνο ανατολικό τμήμα της πόλης κυριαρχεί ο ουρανοξύστης της Παρ-Ντιε (Part-Dieu), κέντρο του μεγαλύτερου εμπορικού κέντρου της πόλης, καθώς και ο ένας από τους δύο σιδηροδρομικούς σταθμούς. Το βόρειο τμήμα της πόλης περιέχει το πάρκο του Τετ ντ'ορ (Parc de la Tête d'or).Χρόνος ελεύθερος στην διάθεση μας . Διανυκτέρευση .

6^η ΗΜΕΡΑ: ΛΥΩΝ- ΑΒΙΝΙΟΝ - ΑΡΛΣ - – ΑΙΞ ΑΝ ΠΡΟΒΑΝΣ -ΜΑΣΣΑΛΙΑ

Πρωινό και αναχώρηση για να δούμε τις ποιο βασικές πόλεις τις Προβηγκίας .Πρώτη η Αβινιόν που είναι μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς τις UNESCO , το Παπικό Παλάτι, το Επισκοπικό Συγκρότημα ,η Γέφυρα της Αβινιόν είναι τα ποιο χαρακτηριστικά αξιοθέατα τις πόλης . Συνέχεια έχει η Arles , η πόλη σύμβολο ως μεγάλο λιμάνι στις εκβολές του ποταμού Ροδανού. Η Άρλ διαθέτει σημαντική κληρονομιά της ρωμαϊκής εποχής, τα οποία ανακηρύχθηκαν το 1981 μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την UNESCO όπως ΤοΡωμαϊκό Θέατρο, την αρένα ήΑμφιθέατροτη ρωμαϊκήνεκρόπολη ,τιςΘέρμες του Κωνσταντίνου. Το μεσημέρι θα μας βρει στην Αιξ-αν-Προβάνςή συντομότεραΑιξ(γαλλ.Aix-en-Provence,), σύντομη περιήγηση στην πόλη , στον καθεδρικό ναό , στην περίφημη οδό Μιραμπό. Αναχώρηση για την Μασσαλία Φημισμένο κέντρο τεχνών,πολιτισμού και μουσικής. Κατέχει ιστορικό και ναυτικό μουσείο, 5 μεγάλες αίθουσες τέχνης, αναρίθμητες καφετέριες, σινεμά, εστιατόρια. Γνωστότερα θέατρα τα Κριέ, Γυμνάσιο, Τουρσκί. Σημαντικότερη μουσική αίθουσα ηΑλκαζάρ, που λειτουργεί από το1960.Κυρίαρχη θέση στην πόλη κατέχει το κτίριο τηςόπερας.. Λειτουργεί όλους τους μήνες εκτός από τους θερινούς, ανεβάζοντας 6 - 7 όπερες ετησίως. Ο εθνικός ύμνος της Γαλλίας, η «Μασσαλιώτιδα», πήρε το όνομά του από τους Μασσαλιώτες στρατιώτες που τραγουδούσαν τον ύμνο αυτό στους δρόμους του Παρισιού.Τακτοποίηση στο ξενοδοχείο μας. Διανυκτέρευση

7^η ΗΜΕΡΑ: ΜΑΣΣΑΛΙΑ - ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ ( 508 χλμ.)

Πρωινό στο ξενοδοχείο μας και αναχώρηση για την Βαρκελώνη με ενδιάμεσες στάσεις .Ξενάγηση με μια πανοραμική άποψη της πόλης, ξεκινώντας από το λιμάνι της Βαρκελώνης. Στη συνέχεια θα έχουμε την ευκαιρία να περπατήσουμε στην κεντρική Ramplas και στη γοτθική συνοικία. Θα απολαύσουμε την πανοραμική θέα της πόλης και του λιμανιού από τον λόφο Μοντζουίκ, θα επισκεφθούμε το Πάρκο Γκουέλ, τον καμβά δημιουργίας του διάσημου Γκαουντί, το λιμάνι της Βαρκελώνης, τη Γοτθική συνοικία και επίσης το αξιόλογο έργο του Gaudi, Σαγκράδα Φαμίλια. Τελευταία μας στάση το Ολυμπιακό χωριό και το Ολυμπιακό στάδιο, όπου πραγματοποιήθηκαν οι αγώνες το 1992.   Επιστροφή στο ξενοδοχείο μας. Διανυκτέρευση

8^η ΗΜΕΡΑ: ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ – ΑΘΗΝΑ

Πρωινό και μεταφορά στο αεροδρόμιο της Βαρκελώνης για τη πτήση της επιστροφή στην Αθήνα.

Στην τιμή περιλαμβάνονται:

• Αεροπορικά εισιτήρια μετ’ επιστροφής Αθήνα – Βαρκελώνη – Αθήνα
• Φόροι αεροδρομίων & επίναυλος καυσίμων.
• Μεταφορές από και προς τα αεροδρόμια εξωτερικού. Μετακινήσεις με πολυτελή πούλμαν.
• Διαμονή σε ξενοδοχεία 3*- 4* σε δίκλινο δωμάτιο
• 2 διανυκτερεύσεις στην Toulouse με πρωινό
• 2 διανυκτερεύσεις στο Bordeaux με πρωινό
• 1 διανυκτέρευση στην Lyon με πρωινό
• 1 διανυκτέρευση στην Μασσαλία με πρωινό
• 1 διανυκτέρευση στην Βαρκελώνη με ημιδιατροφή ( CalellaDelMar )
• Εκδρομές, περιηγήσεις, ξεναγήσεις, όπως αναφέρονται στο αναλυτικό πρόγραμμα.
• Έμπειρος Αρχηγός-Συνοδός του γραφείου μας. Ταξιδιωτική ασφάλεια. Φ.Π.Α.

  Δεν Περιλαμβάνονται:

• Είσοδοι σε μουσεία, ιστορικούς-αρχαιολογικούς χώρους, θεματικά πάρκα και γενικά όπου απαιτείται.
• Επιπλέον γεύματα, ποτά στα γεύματα, αχθοφορικά, φιλοδωρήματα.
• Πτήσεις AegeanAirlines:

Αθήνα – Βαρκελώνη:  A3 680 08:45-11:00

Βαρκελώνη – Αθήνα:  A3 681 11:50-15:45

• Κόστος προαιρετικής εκδρομής: 45 €

ΗΤουλούζη(γαλλ.Toulouse) ήΤολόζα(οξιταν.Tolosa) είναι μητροπολιτική πόλη της νότιας Γαλλίας. Βρίσκεται στις όχθες του ποταμούΓαρούνα, ανάμεσα στηΜεσόγειο θάλασσακαι τονΑτλαντικό Ωκεανό, κοντά σταΠυρηναία Όρηκαι τα σύνορα με τηνΙσπανία. Πρωτεύουσα της γεωγραφικής περιοχής των Μέσων Πυρηναίων και του νομού Haute-Garonne, αποτελεί το 5ο μεγαλύτερο πληθυσμιακό κέντρο στηΓαλλίαμε 1.133.000 κατοίκους (Τουλουζάνοι, απογραφή2007) και το ταχύτερα αναπτυσσόμενο σε ολόκληρη τηνΕυρώπη.Είναι το μεγαλύτερο κέντρο δορυφορικής τεχνολογίας και αστροναυτικής βιομηχανίας της Ευρώπης, καθώς και έδρα της αεροκατασκευαστικής εταιρίαςAirbus. Με σχεδόν 100.000 φοιτητές στα τρία πανεπιστήμια και τις ανώτατες και τεχνικές σχολές της, είναι σήμερα η τρίτη στη σειρά γαλλική πόλη με το μεγαλύτερο φοιτητικό πληθυσμό, μετά τοΠαρίσικαι τηνΛυών.

ΤοΜπορντό(γαλλ.Bordeaux-οξιταν.Bordèu) είναι πόλη της Ν. Δ.Γαλλίαςστην ιστορική περιοχή τηςΑκουιτανίας, πρωτεύουσα του νομούΖιρόντ. Είναι χτισμένη στην αριστερή όχθη του ποταμούΓκαρόν(εξελλ.Γαρούνα). Είναι ένα απ' τα πολυπληθέστερα κέντρα της Γαλλίας. O πληθυσμός του ιστορικού κέντρου της πόλης αυξήθηκε την τελευταία δεκαετία από 215.363 κατοίκους (απογραφή1999) σε 925.000 κατοίκους (2007) ενώ ο πληθυσμός ολόκληρης της πόλης συμπεριλαμβανομένων και των προαστίων φτάνει τους 1.200.000 κατοίκους. Στον πληθυσμό της, εκτός από Γάλλους συμπεριλαμβάνονται και συμπαγείς ομάδες αλλοδαπών (Ιταλοί, Ισπανοί, Πορτογάλοι, Γερμανοί, Βορειοαφρικανοί).

Το λιμάνι του είναι απ' τα σπουδαιότερα της Γαλλίας και η πόλη, που η θέση της είναι μακριά απ' τα γαλλογερμανικά σύνορα, έγινε έδρα διάφορων κυβερνητικών υπηρεσιών στους τρεις τελευταίους γαλλογερμανικούς πολέμους. Σήμερα, έχει ναυπηγεία, χυτήρια, βιομηχανία μεταλλουργίας και αναπτυγμένη γεωργία, γνωστή για τα περίφημακρασιάΜπορντό. Στην πόλη έχει την έδρα της η ποδοσφαιρική ομάδαΖιροντέν Μπορντό(FC Girondins de Bordeaux).

Γύρω στο 300 π.Χ. εγκαταστάθηκε στην περιοχή η Κέλτικη φυλή των Burdigala, παίρνοντας το όνομα της από έναν ποταμό νότια της πόλης. Το 60 π.Χ. έπεσε στα χέρια των Ρωμαίων, επί Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας αναπτύχθηκε σημαντικά, κατά τη διάρκεια του 3ου αιώνα μ.Χ. έγινε η πρωτεύουσα της αναπτυγμένης Ρωμαϊκής Ακουιτανίας. Αργότερα κυριεύθηκε διαδοχικά από τους Βανδάλους (276,409), τους Βησιγότθους (414), και τους Φράγκους (498) ξεκινώντας μια εποχή παρακμής για την πόλη. Οι Μεροβίγγειοι βασιλείς ξεκίνησαν μια νέα περίοδο ακμής για την πόλη η οποία έγινε και έδρα αρχιεπισκοπής, λεηλατήθηκε από τους μουσουλμάνους (732) του Άμπντ έρ Ραχμάν έως την δολοφονία του στηνμάχη του Τουρστις10 Οκτωβρίουτου ίδιου χρόνου. Οι Καρολλίγγειοι βασιλείς διόρισαν μία σειρά από κόμητες προκειμένου να προστατέψουν τις όχθες του ποταμού Γαρούνα από τις επιδρομές τωνΒίκινγκ, αργότερα έγιναν κληρονομικοί ηγεμόνες της περιοχής. Τον 11ο αιώνα η κομητεία κληρονομήθηκε στους δούκες της Γασκωνίας.

Τον 12ο αιώνα έγινε επαρχία του Αγγλικού βασιλείου μετά τον γάμο της κληρονόμου του δουκάτου Ελεονώρας της Ακουιτανίας με τον Γαλλόφωνο βασιλιά της Αγγλίας Ερρίκο Πλανταγενέτη που αμέσως μετά ανέβηκε στον Αγγλικό θρόνο ως Ερρίκος Β’. Επί της κυριαρχίας των Πλανταγενετών (12ος – 15ος αιώνας) η πόλη έγινε σημαντικό εμπορικό κέντρο παραγωγής κρασιού, ενώ κτίσθηκε ο καθεδρικός ναός του Αγίου Ανδρέα. Ο βασιλιάς Εδουάρδος Γ’ την όρισε σαν ανεξάρτητο κρατίδιο υπό την έμπιστη σ’ αυτόν ηγεσία του μεγαλύτερου γιου του Εδουάρδου του μαύρου πρίγκηπα (1362 – 1372)

Μετά την ήττα των Άγγλων στηνμάχη του Καστιγιόν(1453) πέρασε οριστικά στα χέρια των Γάλλων, ο Γάλλος βασιλιάςΚάρολος Ζ΄έχτισε ως ένδειξη ηγεμονίας του στην περιοχή το "Chateau Trompette" (Kάστρο της αποφασιστικής νίκης) και το "Fort du Ha". Εγκαταστάθηκε τοπικό κοινοβούλιο (1462), ενώ τον 16ο αιώνα το εμπόριο της πόλης αναπτύχθηκε σημαντικά εκτός του κρασιού και λόγω της διανομής ζάχαρης και σκλάβων από τιςΔυτικές Ινδίες. Ενώθηκε πλήρως με το Γαλλικό στέμμα (1653) μετά την είσοδο στην πόλη του βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκου ΙΔ΄. Τον 18ο αιώνα, η πόλη αναπτύχθηκε περισσότερο από ποτέ και κτίσθηκαν 5.000 νέα μεγάλα οικοδομήματα. Μάλιστα οΒίκτωρ Ουγκώείχε εντυπωσιαστεί τόσο πολύ από την μεγαλοπρέπεια της πόλης που αναγκάστηκε να πει «πάρε τις Βερσαλλίες και την Αμβέρσα και θα έχεις το Μπορντό». Κατά τη διάρκεια των Γαλλογερμανικών πολέμων (1870), τουΑ΄και τουΒ΄ Παγκοσμίου πολέμουέγινε έδρα της Γαλλικής κυβέρνησης.

Το Μπορντό είναι μία από τις μεγαλύτερες οινοπαραγωγές πόλεις του κόσμου με 117.000 εκτάρια αμπελώνων με ετήσια κέρδη 14,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Με ετήσια παραγωγή πάνω από 700 εκατομμύρια μπουκάλια με κάθε είδος κρασιού από τα καλύτερα στον κόσμο, ιδιαίτερα κόκκινα και λευκά. Έχει μία από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες αεροναυτικής στον κόσμο που απασχολούν 20.000 κόσμο, η περιοχή του είναι δημοφιλέστατη για τις τουριστικές της δραστηριότητες, με 3.000.000 επισκέπτες ετησίως. Το λιμάνι του, το σημαντικότερο λιμάνι της χώρας στονΑτλαντικό Ωκεανόδιακινεί ετησίως 9.000.000 τόνους αγαθών στο εμπόριο της Γαλλίας με τις χώρες της Αμερικής

Η Λυών βρίσκεται στην συμβολή των ποταμώνΡοδανού(Rhône) καιΣον(Saône), στο νοτιοανατολικό τμήμα της Γαλλίας, σε ίση περίπου απόσταση από τοΠαρίσικαι τηνΜασσαλία. Η κεντρική της γεωγραφική της θέση, σε συνδυασμό με τις μικρές αποστάσεις απόΓερμανία, ΕλβετίακαιΙταλία, της προδίδουν μια ιδιαίτερα σημαντική γεωστρατηγική σημασία.

Στην δυτική πλευρά της πόλης κυριαρχούν ο λόφος τηςΦουρβιέρ(Fourvière), γνωστός ως και "λόφος που προσεύχεται" χάρη στην ύπαρξη της βασιλικήςΝοτρ Νταμ ντε Φουρβιέρ(Notre Dame de Fourvière), και ο λόφος της Κρουά-Ρους (Croix-Rousse), γνωστός ως και ο "λόφος που εργάζεται" χάρη στις παραδοσιακές βιοτεχνίες υφασμάτων από μετάξι.

Στους πρόποδες των δύο λόφων βρίσκεται το μεσαιωνικό τμήμα της πόλης, γνωστό ωςVieux Lyon(παλαιά Λυών) το οποίο χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη στενών μικρών περασμάτων, τα επονομαζόμεναtraboules, που επιτρέπουν την διάβαση από τον ένα δρόμο στον άλλον, μέσα από τις αυλές των σπιτιών. Το τμήμα αυτό της πόλης έχει χαρακτηριστεί "ιστορική κληρονομιά" της UNESCO.

Στα ανατολικά των 2 λόφων, ανάμεσα στους δύο ποταμούς λίγο πριν την συμβολή τους, βρίσκεται το κέντρο της πόλης. Έχει την ονομασίαpresq'île(σχεδόν νησί), λόγω του ότι μοιάζει με χερσόνησο, και κυριαρχείται από την πλατείαΜπελκούρ(Place Bellecour), στο κέντρο της οποίας βρίσκεται το άγαλμα τουΛουδοβίκου ΙΔ'. Στο μοντέρνο ανατολικό τμήμα της πόλης κυριαρχεί ο ουρανοξύστης της Παρ-Ντιε (Part-Dieu), κέντρο του μεγαλύτερου εμπορικού κέντρου της πόλης, καθώς και ο ένας από τους δύο σιδηροδρομικούς σταθμούς. Το βόρειο τμήμα της πόλης περιέχει το πάρκο του Τετ ντ'ορ (Parc de la Tête d'or), δίπλα στο οποίο βρίσκεται το αρχηγείο τηςΙντερπόλ.

Η Ιστορία της Λυών ξεκινά το43 π.Χ., όταν ο Ρωμαίος αξιωματικός Λούκιος Μουνάτιος Πλάνκος (Lucius Munatius Plancus), παίρνοντας εντολή από τηΣύγκλητο, ιδρύει την πόλη με την ρωμαϊκή ονομασίαΛούγδουνο(Lugdunum) (από τον θεόΛουγτηςκελτικής μυθολογίαςή από τηλατινική λέξηluxπου σημαίνει φως, με σκοπό την φιλοξενία Ρωμαίων προσφύγων που εκδιώχθηκαν εξαιτίας μιας γαλατικής εξέγερσης. Το27 π.Χ.ανακηρύσσεται πρωτεύουσα μίας εκ των τριών ρωμαϊκών γαλατικών επαρχιών, τηςGallia Lugdunensisκαι γίνεται η έδρα της αυτοκρατορικής εξουσίας για ολόκληρη τηνΓαλατία(πρωτεύουσα της Γαλατίας), ιδιότητα που θα διατηρήσει για τρεις αιώνες.

Το532, ηΒουργουνδίαγίνεται μέρος του βασιλείου των Φράγκων, αλλά οι επιδρομές των Αράβων τον8ο αιώνα ξαναβάζουν σε κίνδυνο την ακεραιότητα της πόλης. Το843, με τηνΣυνθήκη του Βερντένκαι τον διαμελισμό του βασιλείου των Φράγκων σε τρία βασίλεια, τοΛούγδουνοδίνεται στοΛοθάριο. Και πάλι όμως, η πόλη θα υποστεί επιδρομές, αυτή τη φορά τωνΝορμανδών.

Τον13ο αιώνασυναντάμε για πρώτη φορά την επωνυμία Λυών. Η πόλη παραμένει σε μέτρια μεγέθη για τα δεδομένα της εποχής, δεν παύει όμως να αποτελεί σημαντικό θρησκευτικό κέντρο, με αποκορύφωμα την ανακήρυξη του αρχιεπισκόπου της Λυών ως "Εξάρχου των Γαλατών" (Primat des Gaules) από τονΠάπα Γρηγόριο Ζ', το1078.

Στην αρχή του14ου αιώνα, μια διαμάχη του αρχιεπισκόπου με την αριστοκρατία της πόλης, οδηγεί στην ενσωμάτωση της πόλης στο βασίλειο τηςΓαλλίας, χωρίς διαμαρτυρία από μέρους του Αυτοκράτορα. Από τότε, η Λυών αποκτά ιδιαίτερη σημασία για τις γαλλικές δραστηριότητες στηνΙταλία, γεγονός που την ωφέλησε σε μεγάλο βαθμό χάρη στην οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της Ιταλίας, την εποχή τηςΑναγέννησης. Παρένθεση σε αυτή την περίοδο ακμής αποτέλεσε η επιδημία τηςμαύρης πανώλουςπου σκότωσε περίπου 25.000 ανθρώπους στα τέλη της δεκαετίας του1340.

Η εποχή της Αναγέννησης σηματοδοτεί για την Λυών μία περίοδο οικονομικής ανάπτυξης, ιδίως στην αρχή του16ου αιώνα, χάρη στην άφιξη τραπεζιτών από τηΦλωρεντίακαι στην ανάπτυξη του εμπορίου του μεταξιού. Οι συγκρούσεις των καθολικών με τουςΟυγενότουςόμως, που κορυφώθηκαν τηνΝύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου, το1572, οδήγησαν πολλούς εμπόρους στην μετανάστευση προς τηΓένοβακαι έβαλαν φρένο στην ανάπτυξη της πόλης.

Τον17ο αιώνα, η Λυών γνωρίζει μια εποχή θρησκευτικής ηρεμίας και ακμής, κυρίως χάρη στην εύνοια της γαλλικής αυλής (η πόλη είχε φιλοβασιλικό χαρακτήρα). Κατασκευάζεται το δημαρχείο της πόλης και η Λυών σταδιακά μετατρέπεται σε μια πόλη των γραμμάτων και των τεχνών. Τον18ο αιώνακατασκευάζονται πολλά νέα κτίρια από τον αρχιτέκτοναΖακ-Ζερμέν Σουφλό(Jacques-Germain Soufflot) και η πόλη ζει μια ειρηνική περίοδο μέχρι την Επανάσταση.

ΗΑβινιόν(γαλ.Avignon ,οξιτανικάAvinhon) είναι πρωτεύουσα του νομούΒοκλίζστην περιφέρειαΠροβηγκία-Άλπεις-Κυανή Ακτήστη νότια Γαλλία. Βρίσκεται στην αριστερή όχθη του ποταμού Ροδανούκαι είναι κυρίως γνωστή ως έδρα των 7παπών γαλλικής καταγωγήςτην περίοδο1309-1377.

Στην περιοχή της Αβινιόν έχουν βρεθεί αρκετά αρχαία αντικείμενα που χρονολογούνται μέχρι και τηνΠαλαιολιθική εποχή. Αρχικά η Αβινιόν ήτανγαλατικόχωριό που κατά τον2ο αιώναπ.χ. έγινε ρωμαϊκός οικισμός με το όνομα Αβένιο. Από το300μέχρι το500μ.Χ. η πόλη δέχτηκε πολλές επιδρομές απόΦράγκους,Αλεμάνους,ΓότθουςκαιΒουργουνδούς. Το734κατακτήθηκε από τουςΣαρακηνούςκαι στη συνέχεια την ελευθέρωσε οΚάρολος Μαρτέλοςτο737. Ενσωματώθηκε με το βασίλειο της Βουργουνδίας το932και το1129αναγνωρίστηκε ως αυτόνομη κοινότητα από τον κόμη Γουλιέλμο Β'. Αυτό κράτησε μόλις για έναν αιώνα καθώς το1226, ύστερα από τρίμηνη πολιορκία, την κατέλαβε ο Λουδοβίκος Η' και αφαίρεσε τα όποια προνόμια είχε η πόλη.

Την περίοδο 1309-1376 η Αβινιόν βρισκόταν κάτω από την παπική εξουσία, μια περίοδος που ηΔυτική Καθολική Εκκλησίααποκαλεί Βαβυλωνιακή αιχμαλωσία ήΕξορία της Αβινιόν. Ονομάστηκε έτσι γιατί η εποχή αυτή ήταν πολύ επιζήμια για την Καθολική εκκλησία και αντιθέτως πολύ επικερδής για την πόλη, που διένυσε την χρυσή εποχή της. Από την εγκατάσταση του πρώτου πάπα ο πληθυσμός και η έκταση της πόλης αυξήθηκε σταδιακά. Πολλοί καλλιτέχνες και άνθρωποι των γραμμάτων ακολούθησαν τους πάπες και έτσι η πόλη απέκτησε έναν κοσμοπολίτικο χαρακτήρα, στοιχείο που βοήθησε στην διεύρυνση της πολιτικής της ακτινοβολίας και επιρροής στις γύρω περιοχές. Η ανάπτυξη της πόλης σταμάτησε όταν το1348μια επιδημίαπανώλουςμείωσε σημαντικά τον πληθυσμό, μείωση που συνεχίστηκε με μεγαλύτερο ρυθμό μετά την αποχώρηση του πάπα το1377. Μετά από μια σύντομη περίοδο ακμής η πόλη πλέον άρχιζε να παρακμάζει.

Νέες επιδημίες πανώλους αποδεκάτισαν ξανά τους κατοίκους της Αβινιόν το1580και το1721συμβάλλοντας ακόμη περισσότερο στην παρακμή της πόλης. Το1791, ύστερα από απόφαση της Γαλλικής εθνοσυνέλευσης, που επικυρώθηκε από τον πάπα με την συμφωνία του Τολεντίνο, η Αβινιόν προσαρτήθηκε στηΓαλλία. Τέλος, το1942η πόλη κατελήφθη από τους Γερμανούς και απελευθερώθηκε το1944.

Η Αρλ ιδρύθηκε από τους αρχαίους Έλληνες (Φωκαείς) τον6ο αιώνα π.Χ.με το όνομαΘηλίνη. Καταλήφθηκε από τουςΚέλτεςΣάλυεςτο535 π.Χ., που τη μετονόμασαν σεΑρελάτη. ΟιΡωμαίοικατέλαβαν την πόλη το123 π.Χ.και την ανέπτυξαν σε σημαντικό αστικό κέντρο, με μια διώρυγα προς τηΜεσόγειο Θάλασσαπου διανοίχθηκε το104 π.Χ.. Ωστόσο, πάλευε να βγει από τη σκιά τηςΜασσαλίας. Η ευκαιρία δόθηκε όταν πήρε το μέρος τουΙουλίου Καίσαρακατά τηςΠομπηίας, παρέχοντας στρατιωτική υποστήριξη. Η ρωμαϊκή Αρελάτη ήταν μία σημαντική πόλη στην επαρχία Gallia Narbonensis. Η έκτασή της ανερχόταν σε 400 στρέμματα και διέθετε πολλά μνημεία, μεταξύ των οποίων τοαμφιθέατρο,αψίδα του θριάμβου,ιπποδρόμιο,θέατροκαι τείχη σε πλήρη περίμετρο.

Η πόλη έφθασε στο μέγιστο της επιρροής της κατά τον 4ο και τον 5ο αιώνα μ.Χ., οπότε γινόταν συχνά το αρχηγείο των Ρωμαίων Αυτοκρατόρων κατά τη διάρκεια εκστρατειών. Το έτος 395 έγινε η έδρα του Πραιτωριανού Νομού τωνΓαλατών, που κυβερνούσε το δυτικό μέρος της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας: την κυρίωςΓαλατία, τηνΙσπανίακαι τηνΑρμορική(Βρετάνη).

Υπήρξε η αγαπημένη πόλη τουΜεγάλου Κωνσταντίνου, που έκτισε «θέρμας» (λουτρά) εκεί, από τα οποία διασώζονται αρκετά ερείπια. Ο γιος του, Κωνσταντίνος Β΄, γεννήθηκε στην Αρελάτη. Ο σφετεριστής Κωνσταντίνος Γ΄ ανακήρυξε τον εαυτό του αυτοκράτορα στη Δύση (407–411) και έκανε την Αρελάτη πρωτεύουσά του το408.

Η πόλη ήταν διάσημο πολιτιστικό και θρησκευτικό κέντρο κατά την ύστερη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Γενέτειρα του σκεπτικιστή έως άθεου φιλοσόφουΦαβωρίνου, υπήρξε ταυτόχρονα μια τοποθεσία-κλειδί για τον ρωμαϊκό Χριστιανισμό και σημαντική βάση για τονεκχριστιανισμότων Γαλατών. Από τον επισκοπικό της θρόνο πέρασε σειρά από επιφανείς κληρικούς, αρχίζοντας με τονΆγιο Τρόφιμοπερί το 225 και συνεχίζοντας με τον Άγιο Ονώριο και τον Ιλάριο της Αρλ το πρώτο ήμισυ του 5ου αιώνα. Η ένταση στις σχέσεις των επισκόπων της Αρλ με τουςΒησιγότθουςβασιλείς μπορεί να περιγραφεί μέσα από την ιστορία του επισκόπου Αγίου Καισαρίου της Αρλ (503–542), τον οποίο υποπτεύθηκε ο αιρετικός (Αρειανός) Βησιγότθος βασιλιάςΑλάριχος Β΄ότι συνωμοτούσε με τους Βουργουνδούς για να παραδώσει την πόλη στηΒουργουνδία, οπότε τον εξόρισε για ένα έτος στο Μπορντώ. Και πάλι το 512 όταν η Αρλ αμύνθηκε κατά τουΘεοδώριχου, ο Καισάριος φυλακίσθηκε και στάλθηκε στηΡαβένναγια να δώσει εξηγήσεις για τις ενέργειές του ενώπιον του βασιλιά τωνΟστρογότθων.

Η Αρλ επηρεάσθηκε δυσμενώς από την εισβολή τωνΣαρακηνώνκαι τωνΦράγκωνστην Προβηγκία, με την επακόλουθη κατάκτησή της από αυτούς τον8ο αιώνα. Το855η πόλη έγινε πρωτεύουσα του Φράγκικου «Βασιλείου της Αρλ», που περιελάμβανε τηΒουργουνδίακαι τμήμα της Προβηγκίας, αλλά δεχόταν συχνά επιδρομές, κυρίως απόΣαρακηνούςκαιΒίκινγκ. Το888ο κόμης Ροδόλφος του Οσέρ (Auxerre) (ΒΔ Βουργουνδία) ίδρυσε το Βασίλειο της «Τρανσιουρανής Βουργουνδίας (Bourgogne Transjurane, δηλαδή πέρα από τα όρη του Ιούρα), που περιελάμβανε τη σημερινή δυτική Ελβετία.

Το933οΟύγος της Αρλ("Hugues de Provence") παρέδωσε το βασίλειό του στον Ροδόλφο Β΄, που συνένωσε τα δύο βασίλεια σε ένα νέο Βασίλειο της Αρλ. Το1032ο βασιλιάς Ροδόλφος Γ΄ πέθανε και το βασίλειο κληρονόμησε ο αυτοκράτοραςΚόνραντ Β΄. Παρότι οι διάδοχοί του θεωρούσαν τους εαυτούς τους βασιλείς της Αρλ, λίγοι πήγαν να στεφθούν ως τέτοιοι στη μητρόπολη. Το μεγαλύτερο μέρος του εδάφους του βασιλείου ενσωματωνόταν σταδιακά στη Γαλλία. Την εποχή εκείνη το αμφιθέατρο μετατράπηκε σε φρούριο, με σκοπιές στο κάθε τεταρτημόριο και στο εσωτερικό του κτίστηκε ένας μικρός περίκλειστος οικισμός. Ο πληθυσμός ήταν πλέον ένα κλάσμα αυτού της ρωμαϊκής εποχής και μεγάλο μέρος της αρχαίας Αρελάτης ήταν ερείπια.

Η πόλη επανέκτησε πολιτική και οικονομική σημασία κατά τον12ο αιώνα, με τον αυτοκράτορα τηςΑγίας Ρωμαϊκής ΑυτοκρατορίαςΦρειδερίκο να ταξιδεύει στην Αρλ το1178για τη στέψη του. Το ίδιο αιώνα η Αρλ έγινε ελεύθερη πόλη κυβερνώμενη από εκλεγμένο άρχοντα που διόριζε τις άλλες αρχές, καθεστώς που διατήρησε μέχρι τηΓαλλική Επανάστασητου1789.

ΗΑιξ-αν-Προβάνςή συντομότεραΑιξ(γαλλ.Aix-en-Provence,οξιτανικά προβηγκίαςAis de Provença) είναι πόλη στη νότιαΓαλλία, 30 χιλιόμετρα βορείως τηςΜασσαλίας, στην περιφέρεια τηςΠροβηγκίας. Η πόλη έχει πληθυσμό περίπου 140.000 κατοίκων, ενώ αποτελείαρχιεπισκοπικήέδρα τηςΡωμαιοκαθολικής Εκκλησίας

Η Αιξ ιδρύθηκε το123 π.Χ.από τοΡωμαίούπατοΣέξτιο Καλβίνο, ο οποίος και έδωσε το όνομά του στην πόλη με τις πολυάριθμες πηγές:Aquae Sextiae. Το102 π.Χ., κοντά στην πόλη έγινε μεγάλη μάχη, στην οποία οιΡωμαίοιμε ηγέτη τοΓάιο Μάριονίκησαν τουςΚίμβρουςκαι τουςΤεύτονεςπροβαίνοντας σε μαζική σφαγή.^[2]

Το477καταλήφθηκε από τουςΒησιγότθους. Στους επόμενους αιώνες, λεηλατήθηκε επανειλημμένα απόΦράγκουςκαιΛομβαρδούς, ενώ καταλήφθηκε από τουςΣαρακηνούςτο731και τονΚάρολο Μαρτέλοτο737. Κατά τοΜεσαίωναη Αιξ ήταν πρωτεύουσα τηςΠροβηγκίας, ενώ μετά το 12ο αιώνα άρχισε να αναπτύσσεται ως σημαντικό καλλιτεχνικό κέντρο και πηγή γνώσης και μόρφωσης.

Η Αιξ παραχωρήθηκε στογαλλικόστέμμα μαζί με την υπόλοιπηΠροβηγκίατο1487και το1501οΛουδοβίκος ΙΒ΄ της Γαλλίαςεγκαθίδρυσε το Κοινοβούλιο της Προβηγκίας, που έπαψε να υφίσταται το1789.

Η Αιξ έχει το δεύτερο σημαντικότερο Δικαστικό Μέγαρο εκτός τουΠαρισιού, το οποίο βρίσκεται κοντά στο πρώην Παλάτι των Κομήτων τηςΠροβηγκίας.

Το Hôtel de Ville, κτίριο κλασικήςαρχιτεκτονικήςτου 17ου αιώνα, περιλαμβάνει περίτεχνα ξυλόγλυπτα και ταπισερί, ενώ δίπλα του στέκεται ένας πύργος-ρολόι, που κατασκευάστηκε το1510.

Σε μικρή απόσταση βρίσκονται οι θερμές πηγές, που έδωσαν στην πόλη το ρωμαϊκό όνομά της, ενώ κοντά στα ερείπια των ρωμαϊκών λουτρών τουΣέξτιουχτίστηκε ένασπατο1705.

Η Οδός Μιραμπό είναι ένας στενός δρόμος διακοσμημένος μεσιντριβάνια,πλατάνιακαι περίτεχνα κτίρια. Ακολουθεί τη γραμμή που χάρασσαν τα παλαιά τείχη της πόλης και τη χωρίζει στη Νέα και την Παλαιά Πόλη, η οποία βρίσκεται βόρεια και περιλαμβάνει παλαιούς δρόμους, κατοικίες και επαύλεις που χρονολογούνται από το 16ο ως το 18ο αιώνα. Στη Μιραμπό υπάρχει ημπιραρία(brasserie)Deux Garcons, που χτίστηκε το1792κι είναι διάσημη για τους εξέχοντες πελάτες της, όπως οΠωλ Σεζάν, οΕμίλ Ζολάκαι οΈρνεστ Χέμινγουεϊ.

Ο καθεδρικός της πόλης βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της. Έχει χτιστεί πάνω στα ερείπια μιαςαρχαίας ρωμαϊκής αγοράςκαι ενσωματώνει στοιχεία όλων των αρχιτεκτονικών τεχνοτροπιών από τον 5ο ως το 17ο αιώνα. Στο εσωτερικό του βρίσκονται ταπισερί του 16ου αιώνα, ένατρίπτυχοτου 15ου αιώνα, έναβαπτιστήριομεροβίγγειαςεποχής και οαναγεννησιακόςθόλος του, ο οποίος στηρίζεται σε ρωμαϊκέςκολόνες.

ΗΜασσαλία(οξιτανικάMarselha[maʀˈsejɔ, maʀˈsijɔ],γαλλικάMarseille[maʀsɛj]) είναι η σημαντικότερη πόλη-λιμάνι τηςΓαλλίαςκαι η τρίτη σημαντικότερη (ως λιμάνι) της Ευρώπης. Βρίσκεται στον κόλπο τηςΛυών, στην ΔυτικήΜεσόγειο. Με περίπου 820.000 κατοίκους, η Μασσαλία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Γαλλίας μετά τοΠαρίσικαι ανήκει στην ευρύτερη ιστορική περιοχή τηςΠροβηγκίας. Ολόκληρη η αστική περιοχή γύρω από την Μασσαλία έχει περίπου 1,2 εκατομμύρια κατοίκους. Η Μασσαλία βρίσκεται σε υψόμετρο 12 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Όμως, οι λόφοι βόρεια της Μασσαλίας, ξεπερνούν και τα 700 μέτρα σε ύψος. Ανατολικά της πόλης βρίσκονται οι εκβολές του ποταμούΡοδανού.

Η περιοχή κατοικείται από τηννεολιθική εποχή. Βρέθηκαν πρωτόγονες παρατάσεις σε υποβρύχιοσπήλαιο, που χρονολογούνται μεταξύ 27.000 και 19.000 π.χ. Ανασκαφές κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό έφεραν στην επιφάνεια πρωτόγονο τούβλινο οικισμό χρονολογούμενο από το 6.000 π.χ. Η πόλη της Μασσαλίας ιδρύθηκε από ΈλληνεςΦωκαείςπερί το 600 π.Χ., με άγνωστη την ακριβή ημερομηνία ίδρυσης. Σύμφωνα με θρύλους, οΠρωτέαςείχε φύγει από την πατρίδα τουΦώκαιαπροκειμένου να ανακαλύψει στην Μεσόγειο θέσεις κατάλληλες για την ίδρυση εμπορικών κόμβων. Ανακάλυψε τυχαία στον κόλπο του Λακιντόν ένα ρεύμα γλυκού νερού προστατευόμενο από τη φύση του με δύο ακρωτήρια. Η ενδοχώρα κατοικείτο εκείνη την εποχή από διάφορες φυλέςΛιγουρίων.

Την εποχή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας η Μασσαλία εξελίχθηκε συνεχώς σε σημαντικό εμπορικό κέντρο. Την αποκλειστική εξουσία είχαν 15 σύμβουλοι που εκλέγονταν από 600 γερουσιαστές. Το μεγαλύτερο μερίδιο της εξουσίας ασκούσε το προεδρείο του συμβουλίου από 3 πρόσωπα. Οι νόμοι της πόλης απαγόρευαν την κατανάλωση του κρασιού στις γυναίκες. Οχριστιανισμόςεμφανίστηκε στην Μασσαλία από τον 1ο αι. μ.χ. Έχουν ανακαλυφθείκατακόμβεςκάτω από το λιμάνι, ενώ υπάρχουν αναφορές και για χριστιανούς μάρτυρες. ΗΜαρία Μαγδαληνήίδρυσε τηνεπισκοπή της Μασσαλίας, η οποία, το1948, έγινε αρχιεπισκοπή.

Μετά την πτώση της Ρώμης η Μασσαλία έπεσε διαδοχικά στα χέριαΒησιγότθων,ΟστρογότθωνκαιΦράγκων. οΚαρολομάγνοςτης έδωσε ιδιαίτερη σημασία, μετατρέποντας την στο σημαντικότερο εμπορικό κέντρο της αυτοκρατορίας του. Μετά τον 10ο αιώνα η πόλη γνώρισε νέα ακμή υπό την φροντίδα των κομήτων της Προβηγκίας. Εξεγέρθηκε (1262) υπό τον Ούγο ντε Βω κατά της κυριαρχίας των Ανδεγαυών με καταστολή της από τονΚάρολο Α'. Το (1347) η πόλη ήταν ένα από τα μεγαλύτερα θύματα της επιδημίαςβουβωνικής πανώλουςπου σάρωσε τηνΕυρώπητα δύο επόμενα χρόνια. Μάλιστα, υποστηρίζεται ότι η Μασσαλία ήταν το σημείο εισόδου τηςπανούκλαςστην Ευρώπη. Από τους 90.000 κατοίκους της πόλης οι 50.000 - περισσότεροι από τους μισούς - πέθαναν από την θανατηφόρο επιδημία, κάτι που ήταν το μεγαλύτερο πλήγμα σε ολόκληρη την ιστορία της πόλης. Η παρακμή της πόλης ολοκληρώθηκε αργότερα (1423) μετά τις επιδρομές λεηλασίας των Αραγωνέζων.

Το 1720 η νέα μεγάλη επιδημία πανώλους, ο λεγόμενοςμαύρος θάνατος, κόστισε την ζωή σε 100.000 ανθρώπους στην ευρύτερη περιοχή της πόλης. Ήταν από τις πόλεις που δέχτηκαν με τον μεγαλύτερο ενθουσιασμό τηΓαλλική επανάστασητο1792, στέλνοντας πολλούς στρατιώτες στο Παρίσι, από τα πολεμικά εμβατήρια των οποίων προήλθε αργότερα ο Γαλλικός εθνικός ύμνος (Η Μασσαλιώτιδα). Τον 19ο αιώνα γνώρισε ακόμα μεγαλύτερη ακμή, ιδιαίτερα μετά την διάνοιξη τηςδιώρυγας του Σουέζτο1869. Στις αρχές του 20ού αιώνα ήταν το κέντρο διοίκησης των εκτεταμένων Γαλλικών αποικιών. Εκεί έφτασε το 1934 ο βασιλιάς της ΓιουγκοσλαβίαςΑλέξανδρος Α΄προκειμένου να συναντήσει τον Γάλλο υπουργό εξωτερικώνΛουί Μπαρτού, αλλά δολοφονήθηκε από τον επαναστάτηΒλάντα Γκεοργκίεφ. Κατά τη διάρκεια τουΒ' Παγκοσμίου Πολέμουισοπεδώθηκε πάνω από το 1/3 της πόλης από τους βομβαρδισμούς των Γερμανών και των Ιταλών. Η καταστροφή της πόλης ήταν σκόπιμη γιατί οι Γερμανοί πίστευαν ότι στα πυκνοκατοικημένα κτίρια κρύβονταν πολλά μέλη της αντίστασης.

Μετά το πέρας του πολέμου, η πόλη ανοικοδομήθηκε κατά τη δεκαετία του 1950, με τηνΙταλίακαι τηνΓερμανίανα εξαναγκάζονται να πληρώσουν τεράστια ποσά αποζημιώσεων για την καταστροφή της πόλης, τους νεκρούς, τους τραυματίες και τους άστεγους. Από το1962έγινε το μεγαλύτερο κέντρο εισόδου μεταναστών στην Ευρώπη, καθώς από το λιμάνι της Μασσαλίας πέρασαν τουλάχιστον 1.000.000 μετανάστες, ιδιαίτερα από τηνΑλγερία. Οι περισσότεροι εγκαταστάθηκαν στην ίδια την πόλη ώστε το ένα από τα τέσσερα τμήματά της να είναι το κατ' εξοχήν Γαλλοαφρικάνικο, με την μεγαλύτερη αγορά. Μετά την τελευταία μεγάλη εμπορική κρίση του λαδιού (1973), η πόλη εξελίχτηκε ταχύτατα αποκτώντας τη σημερινή της μορφή.